همه چیز درباره‌ی Safely Remove

دیروز یکی از دوستان زنگ زد که آی چه نشستی! موبایلم رو وصل کردم به کامپیوتر ، حالا نمیتونم آیکون Safely Remove رو اون گوشه ویندوز پیدا کنم. یارو فروشنده هم گفته اگه همینجوری موبایلتو جدا کنی باید فلش کنی و نمیدونم گوشیتو ریست کنی و ال و بل!

از مقدمه بالا، چند نتیجه اولیه می‌شود بگیریم و بعد برویم سراغ معرفی روش‌های مناسب رفع مشکل:

برای اونهایی که نمی‌دونند Safely Remove چیه:
ببینید دوستان! شما وقتی که دستگاهی رو که می‌تونه فلش، ام‌پی‌تری‌پلیر، موبایل، قلم نوری و حتی مودم ADSL و…باشه به پورت USB کامپیوترتون وصل میکنید، پروسس‌هایی از ویندوز (مثل explorer.exe) یا یه برنامه‌ی کاربردی (مثل برنامه‌ی مدیریت موبایلتون) می‌شن مصرف‌کننده‌ی اون device و در واقع از منابع روی اون استفاده می‌کنند. بنابراین اگر شما بی‌هوا بخواین مثلاً فلش‌تون رو از کامپیوتر جدا کنین و این برنامه‌ها درحال استفاده از فایل‌ها روی اون باشن، مشکلی که پیش میاد فقط این نخواهد بود که دیگه نمی‌تونید تو اون لحظه از اون فایل استفاده کنید، بلکه ممکنه کارت مموری یا پورت USB کامپیوترتون صدمه ببینن یا اطلاعاتتون از بین بره. بنابراین، بهتره از امکانی که ویندوز برای شما گذاشته و ایکونی به نام Safely Remove Software در گوشه‌ی سمت راست ویندوز (Notification Bar) براتون قرار داد ه استفاده کنید. این آیکون زمانی که شما دستگاه‌تون رو به کامپیوتر وصل می‌کنید ظاهر می‌شه و اگر روش کلیک کنید، منویی براتون باز می‌کنه که نام دستگاهتون رو نشون میده و البته یه دکمه‌ی Stop که با زدن اون، ویندوز، بررسی می‌کنه ببینه برنامه‌ای هست که در حال استفاده از دستگاه شما باشه یا نه و اگر نبود، به شما میگه که الان می‌تونید با خیال راحت، فلش یا موبایل و … خودتون رو  جدا کنید. یا اینکه میگه امکانش تو اون لحظه نیست و دستگاه‌تون در حال استفاده شدنه.

آیکون Safely Remove تو ویستا یه کمی فرق می‌کنه

برای اونهایی که می‌دونن ولی در جریان ریز جزئیاتش نیستند.

حافظه‌های فلش مثل سایر  Mass Storage ها از File System استفاده می‌کنند. تو زمونه‌ی فعلی، اکثر این درایوها از ظرفیت‌های پایین (در مقایسه با هاددیسک‌ها) بهره می‌برند و بنابراین تو خیلی از موارد از فایل‌سیستم FAT16 یا FAT32 استفاده می‌کنند. با این فایل‌سیستم‌ها، درایوهای تا 32 گیگابایت، امکان پارتیشن شدن دارند. از طرف دیگه، این نوع File System در زمان نوشته شدن اطلاعات، بصورت On demand عمل می‌کنه و وقتی درخواستی مبنی بر نوشتن روی کول‌دیسک براشون بیاد، سریعاً اون رو اجرا می‌کنند. این، برعکس اون چیزیه که تو فایل‌سیستمی مثل NTFS اتفاق می‌افته:

NTFS در زمان ذخیره دیتا، از عملکردی به نام Journaling استفاده می‌کنه. این عملکرد، لیستی از تغییراتی که روی یک پارتیشن NTFS اتفاق افتاده رو در یک رکورد ذخیره می‌کنه تا در مواقع موردنیاز، از این اطلاعات استفاده بشه. Jounral ، اطلاعاتی شامل نام فایل، یک شماره USN و اینکه چه تغییراتی روی اون فایل انجام گرفته رو در خودش نگه می‌داره و شامل خود این تغییرات نمیشه؛ بنابراین نمیشه برای Undo کردن تغییرات ازش استفاده کرد. (منبع)

با در نظر گرفتن این موارد، میشه دید که در صورتی که روی یک پارتیشن FAT، به هر دلیلی وقفه‌ای در نوشتن اطلاعات پیش بیاد، دیتا ناقص می‌مونه و احتمالش هست که فایل‌سیستم صدمه ببینه. Safely Remove، تمام برنامه‌هایی که در حال استفاده از فایل سیستم هستند رو فراخونی می‌کنه و ازشون می‌خواد که کارشون رو به پایان برسونند و بعد به کاربر میگه که خیالش راحت باشه که می‌تونه درایو رو جدا کنه!

حالا اگر شما مموری‌استیک یا فلش‌تون رو NTFS (یا هرفایل‌سیستم دیگه‌ای که از Journal استفاده می‌کنه) فرمت کنید، جریان Safely Remove یه‌کم فرق خواهد کرد:
وقتی که دیتای خودتون رو روی همچین پارتیشنی بریزید، اول یک فایل خالی روی پارتیشن ساخته می‌شه و اطلاعات مربوط به تغییرات توش نوشته می‌شه و بعد از این، عملیات اصلی نوشتن شروع میشه. حالا اگر این وسط فلش رو از کامپیوتر بکشید بسته به این که چه زمانی این کار رو کرده باشید متفاوته و ممکنه باعث بشه شما اطلاعاتتون رو از دست بدید یا اون رو حفظ کنید.
در نهایت بهتره که Safley Remove رو روی درایوهای NTFS هم انجام بدید. نتیجه‌ی انجام ندادن این کار در بدترین حالت اینه که موقع وارد کردن مجدد فلش، یه مقدار طول می‌کشه تا بتونین از دستگاهتون استفاده کنید که این به عملیات خالی کردن فایل journal تو اون زمان برمی‎گرده.

چرا مموری‌های فلش رو با NTFS فرمت نمی‌کنند؟
در درجه‌ی اول باید بپرسیم چرا از فایل‌سیستم‌های Journal‌دار استفاده نمی‌کنند. در کنار NTFS، فایل‌سیستم‌هایی مثل xfs , zfs و البته ext3 هم از journal کمک می‌گیرند. ext3 روی ویندوز شناخته نمی‎شه و باید درایورش رو نصب کنیم. اون دوسه‎‌تای دیگه هم کلاً شناخته نمی‌شن! بنابراین منطقی نیست که فلش‌مموری‌ها رو با اینها فرمت کنند.
امادلیل عدم استفاده از NTFS که فایل سیستم شناخته‌شده‌ایه، به واحد مالی مایکروسافت برمی‌گرده و اینکه سازندگان مموری در صورتی که بخوان حافظه‌های فرمت‌شده با NTFS به مشتریانشون عرضه کنند باید برای هر ماژول، 0.25 دلار به مایکروسافتی پرداخت کنند. این راه حل، دو سه آلترناتیو دیگه داره که شامل عرضه‌ی مموری‌های فرمت‌نشده، عرضه‌ی اونها با فایل‌سیستم ext3 برای خوشایند لینوکس‌بازها و مجبور کردن سایر کاربران به دانلود مجانی درایور ext3 و در نهایت فروش‌ مموری‌ها با فایل‌سیستم FAT هستند. که خوب، این آخری، راه حل نهایی و فعلی اونهاست.

موقعیت مشکل دار:
پیش میاد زمان‌هایی که مثل نمونه‌ی بالا، شما نمی‌تونید آیکونی در  Notification Bar ویندوز پیدا کنید. این حالت گاهی به خاطر مشکلات سیستمی بروز می‌کنه و خیلی وقتا به دلایل نامعلوم دیگه.
به هرحال اگر همچین وضعیتی پیش اومد، با دانستن مطالب بالا برای اینکه بهتر می‌باشد که سیفلی ریموو کنید، دستورات زیر را انجام دهید:

1. خونسردی خود را حفظ کنید و ناامید نشوید.
2. از منوی Start، پنجره‌ی Run را باز کنید. (برای ویستاکارها مسلماً فرق نمی‌کنه اون پایین تو Search bar بنویسند Run  و Enter کنند یا مستقیماً به 3 بروند.
3. این یک خط رو کپی پیست کنید.
   RunDll32.exe shell32.dll,Control_RunDLL hotplug.dll
   و Enter کنید.

و حالا پنجره‌ی آشنای Safely Remove رو خواهید دید.

یه کار قشنگتر اینه که با این دستور یه Shortcut بسازید و بگذارید روی دسکتاپ و خیال خودتون رو راحتر کنید.
برای اینکار، روی دسکتاب رایت کلیک کنید و از منو، New رو انتخاب کنید و بعد روی Shortcut  کلیک کنید. تو پنجره‌ای که باز می‎شه، همین خط بالا رو بنویسید و Next رو بزنید. حالا تو پنجره‌ی جدید، یه اسم برای Shortcut‌تون انتخاب کنید و تمام. از این به بعد هردفعه که خواستیداین فلش مزاحم رو از سیستمتون جدا کنید یادتون باشه که یه Shortcut  روی دسکتاپ درست کردین برای همین کار.

پیوست:جناب آدم برفی لطف کردند و یه روش دیگه رو که من صحبتش رو نکرده بودم، ذکر کردند که بسته به نوع مموری‌ای که استفاده می‌کنید، میتونه روش مناسبی به حساب بیاد. توضیحات اضافی رو زیر همون کامنت نوشته‌م.:

راه حل تنبلانه‌تر!

متد قبلی، طبیعیه که در صورت عدم استفاده‌ یادمون نمونه. یه روش دیگه هست که مطمئن نیستم روش استانداردی باشه ولی جواب میده و منطقی هم به نظر میاد.
وقتی که فلشتون رو وصل کردین، به Device Manager برین و تو قسمت Universal Serial Bus Controller روی USB Mass Storage Device رایت کلیک کنید و Disable رو انتخاب کنید. بعد فلش رو از کامپیوتر جدا کنید و دوباره Enable ش کنید.

*******

یه راه حل مناسب برای خلاصی از این مشکل، استفاده از یه برنامه‌ی کمکی به نام USB Safely Remove است که همون‎کار Safely Remove Hardware ویندوز رو انجام میده به اضافه اینکه:

• میتونید تمام مموری‌های USB که به سیستمتون وصل شده‌ند رو به همراه محتویاتش، با یه کلیک ببینید.
• میتونید بفهمید که چرا device‌تون Stop نمیشه و بروید مشکل را حل کنید.
• میتونید اون device‌هایی که همیشه جلوی چشم هستند ولی هیچ‌وقت لازم نمی‌شن رو مخفی کنید.
• و کلی مزیت دیگه که اینجا می‌تونید ببینید و البته اینجا دانلود کنید

خلاصه‌ی مطلب اینکه:

• FAT در زمان نوشته شدن اطلاعات، بصورت On demand عمل می‌کنه و سریعاً اطلاعات رو روی فلش‌مموری می‌نویسه.
• NTFS و ext3 از فایلی به نام journal استفاده می‌کنند.
• استفاده از NTFS نسبت به FAT این مزیت رو داره که نگرانی‌تون از بابت اینکه بدون Safely Remove کردن، فلش‌تون به اصطلاح بسوزه برطرف بشه. همین‌طور می‌تونین از خیلی دیگه از برتری‌های NTFS نیسبت به FAT استفاده کنید مثل ست کردن Securtiy و تعریف کاربرهای مجاز، فشرده کردن حجم پارتیشن و ….
• کار مفیدی که می‌‌تونین بکنین، دانلود درایور ext3 برای ویندوز XP 32بیتی و فرمت فلش‌مموری با این فایل‌سیستمه. اینجوری می‌تونین همزمان تو ویندوز و لینوکس از مموری‌تون استفاده کنید.فقط  یادتون باشه که هرجا می‌رین درایور ext3 رو همراه خودتون ببرید.
• با استفاده از یک دستور یک خطی، کار خودتون رو ساده کنید و یه shortcut از safely remove hardware روی دسکتاپتون بسازید.
  
• با استفاده از برنامه کمکی USB Safely Remove کلی از مشکلات  مربوط به خارج کردن دستگاه USB خودتون رو از سر راه بردارید.
• بطور کلی برای هردستگاهی که  برق خودش رو از کامپیوتر دریافت می‌کنه بهتره که Safely Remove انجام بشه. حداقل خیالتون راحت خواهد بود که احتمال خراب شدن اون دستگاه به صفر کاهش پیدا می کنه.
  

سایر منابع:

FAT از ویکی‌پدیای انگلیسی

NTFS از ویکی‌پدیای انگلیسی
Tom’s Hardware
Ashfame
Random Technologies