اینسپشن : سفر به اعماق رویا

ده سال پیش، وقتی که یک فیلم عجیب و غریب به نام ممنتو، با زیرپا گذاشتن تمام اصول روایتگری فیلم سینمایی کلی سر و صدا به پا کرد و همه‌ی منتقدان و غیرمنتقدان، دهان به تشویق و تحسین از این فیلم باز کردند، می‌شد پیش‌بینی کرد که یک پدیده‌‌ی سینمایی به نام کریستوفر نولان، پا به عرصه‌ی فیلمسازی در بزرگترین تولیدکننده‌ی فیلم دنیا یعنی هالیوود گذاشته است. Memento، داستان مردی بود که حافظه‌ی کوتاه‎مدتش را از دست داده و حالا به دنبال چیزی میگردد  که تا آخر فیلم نمیفهمیم. چرا که داستان بصورت وارونه و از انتها به ابتدا روایت میشد.  گو اینکه این فیلم، اولین فیلم بلند نولان نبود، اما نام او را بر سر زبان‌ها انداخت. دو سال بعد، نولان، آل‌پاچینو و رابین ویلیامز را در یک درام جنایی خوش‌ساخت دیگر به نام بی‌خوابی، کنار هم نشاند تا نشان دهد ساختن Memento اتفاقی نبوده است. استایل خاص کریس نولان در روایت‌های غیرمعمول از اتفاقات خاص باعث شد که برادران وارنرز در سال 2003، ساخت Batman Begins را به او بسپارد. فیلمی که در سال 2005 اکران شد و واکنش بسیار مثبت تماشاگران و منتقدان را به همراه داشت. روایت متفاوت از یک سوپرقهرمان داستان‌های کمیک به سبک نوآر و با حال و هوایی به شدت تیره‌تر از دو روایت تیم برتون که در دهه‌ی 90 تولید شدند، باعث شد که ساخت قسمت بعدی از سری بتمن هم به نولان سپرده شود. اما قبل از ساخت این قسمت، نولان، سورپرایز دیگری را روانه‌ی سینماها کرد که به شهرت نولان بیش از پیش افزود. Prestige، داستان معماگونه‌ی رقابتی خونین بین دو شعبده‌باز بود که نولان و برادرش را بیش از 5 سال (و از زمان ساخت بی‌خوابی) درگیر تالیف فیلمنامه‎اش کرد. اقتباس هنرمندانه‌ی برادران نولان از رمان پرستیژ، در سال 2006 برای آنها، نامزدی در رشته‌های بهترین کارگردانی هنری را به همراه آورد. اما بعد از این فیلم بود که دنباله‌ی پر زرق و برق بتمن، با عنوان شوالیه‌ی تاریکی، گیشه‌ی سینماهای سراسر دنیا را به شدت تکان داد و برای مدتی کوتاه، عنوان بهترین فیلم تاریخ را در یکی دو وبسایت سینمایی از آن خود کرد. نولان و کریستین بل، قسمت سوم از سری جدید بتمن را در سال 2012 روی پرده‌ سینماها خواهند فرستاد.

اما موضوعی که باعث شد، این مقدمه‌ی بلند را بر آثار کریستوفر نولان بنویسم، جدیدترین اثر او با نام INCEPTION است که چند روزی بیشتر از اکران آن نمیگذرد. ، به گفته‌ی کسانی که تابحال این فیلم را تماشا کرده‌اند، کریستوفر نولان با این اثر، یکی از شاهکارهای سالیان اخیر سینمای علمی تخیلی را ساخته است. بین منتقدان، بعضی‌ها نولان و این فیلمش با  آثارکوبریک مقایسه کرده‌اند و بعضی‌ دیگر، فیلمش را تجربه‌ای تکرارنشدنی در میان فیلم‎های سورئال معرفی کرده‌اند. راجر ابرت، منقد ورایتی، چهارستاره‌ی کامل به این فیلم داده، را  درباره‌اش گفته: این فیلم را یا باید در دو سه جمله توضیحش داد، یا اصلاً راجع به داستانش توضیحی ندهیم! از آن دسته فیلم‌هایی که حتی اگر آخرش را هم بدانید، چیزی از داستانش لو نمیرود، مگر اینکه بفهمید چطور به پایان آن رسیده‌اید. مشکل اینجاست که اگر این را هم بفهمید، چیزی بیشتر از سرگیجه نصیبتان نخواهد شد! برای نولان، ممنتو در مقابل این فیلم، یک‌جور دستگرمی به حساب می‌آید!
اینسپشن، داستان پیچیده‌ی زندگی سارقی با قدرت ذهنی منحصربفرد را روایت می‌کند که با ورود به ناخودآگاه افراد، به اطلاعاتی که اصولاً امکان دسترسی به آنها در شرایط عادی وجود ندارد دست میابد.

نوشتن فیلمنامه‌ی این اثر، نزدیک به ده سال زمان برد. آغاز نوشتن این فیلمنامه، بلافاصله بعد از دوره‌ای بود که فیلم‌هایی مثل ماتریکس، طبقه‌ی سیزدهم و شهر تاریک و البته ممنتو،  اکران شده بودند. فیلم‌هایی که همگی بر مبنای این ایده که “دنیای پیرامونتان ممکن است واقعی نباشند” استوار بودند. نولان تصمیم داشت که فیلمش را در همان زمان بسازد. اما خیلی زود متوجه شد که فیلمی که برپایه رویاهای بی‌انتهای انسان‌ها ساخته شود، ممکن است به بودجه‌ای بی‌انتها نیاز داشته باشد. حدسی که کم و بیش درست از آب درآمد و جلوه‌های ویژه‌ی خیره‌کننده‎ی فیلم، برای تهیه‌کنندگان آن، مجموعاً بیش از 160 میلیون دلار آب خورد! گو اینکه در همان سه روز پایانی هفته‎ی اول اکران، فیلم بیش از 60 میلیون فروش کرد تا خیال وارنرز را از بابت سود کردنش راحت کند!
برای نولان، سوال مهم در نوشتن فیلمنامه‌ی نهایی این بود که چه اتفاقی می‌افتد، اگر چند نفر در یک رویا، یا کابوس با هم شریک شوند. سوالی که پی‌مایه‌ی اصلی فیلم به شدت پیچیده‌ی نولان را تشکیل می‌دهد.

تا به اینجای کار، از روی تریلر فیلم، واکنش و امتیازات مردم به آن در سایت Imdb ، میشود متوجه شد که با فیلمی طرف خواهیم بود که می‌تواند یکی از شانس‎‌های اسکار امسال در چندین رشته‌ باشد. درباره‌ی اینکه خودم درباره‌ی این فیلم چطور فکر میکنم در این پست، مفصل صحبت کرده‌ام. فعلاً در همین حد بدانید که امتیاز کاربران سایت Imdb تا اینجای کار که کمتر از یک هفته از اکران این فیلم میگذرد، 9.4 از 10 است!

• بررسی موسیقی فیلم Inception

کافه‌توهم را از فید دنبال کنید